
अहिले जर्मनीको अर्थतन्त्रको कुनै पनि क्षेत्र त्यस्तो छैन जहाँ दक्ष कर्मचारीको अभावको कुरा नगरिएको होस् । विशेषगरी प्रविधि र सूचना प्रविधिको क्षेत्रमा दक्ष जनशक्तिको अभावले अर्थतन्त्रको विकासमा असर गरिरहेको छ । कन्सल्टेन्सी कम्पनी म्याकिन्सेले गरेको अध्ययन अनुसार प्राविधिक क्षेत्रमा महिलाको संख्या बढाउन सकिएमा युरोपको आर्थिक विकासलाई निकै तीव्रता दिन सकिन्छ ।
विज्ञान तथा प्रविधिसँग सम्बन्धित पेशामा दक्ष जनशक्तिको अभाव भए पनि कम्पनीले राम्रो जागिरको सम्भावना र राम्रो तलब प्रस्तावका बाबजुद पर्याप्त जनशक्ति पाएका छैनन् । यसो हुनुको एउटा कारण यो पनि हो कि केटीहरूले पर्याप्त मात्रामा यी विषयहरू पढिरहेका छैनन् र पढ्न थाले पनि पूरा गर्दैनन् । कहिलेकाहीँ, तिनीहरूको पढाइ पूरा गरे पनि, तिनीहरू प्राविधिक पेशामा जानको सट्टा सामान्य पेशालाई प्राथमिकता दिन्छन्।
हाल, युरोपेली संघका २७ सदस्य राष्ट्रहरूमा प्राविधिक क्षेत्रमा काम गर्ने मानिसमध्ये २२ प्रतिशत मात्रै महिला छन्। म्याकिन्सेको अध्ययनले युरोपेली देशहरूले २०२७ सम्ममा प्राविधिक रोजगारीमा महिलाको संख्या ४५ प्रतिशतमा पुर्याउने हो भने युरोपको कुल गार्हस्थ्य उत्पादन २६० अर्ब युरोले बढेर ६०० अर्ब युरो हुने उल्लेख गरेको छ ।
छनौटको अध्ययन
अध्ययनअनुसार सन् २०२७ सम्ममा इयुको श्रम बजारमा प्राविधिक क्षेत्रमा १४ लाखदेखि ३९ लाख कर्मचारीको अभाव हुने गरेको छ । जर्मनीमा प्राविधिक पेसाहरूमा लगभग ८,००,००० दक्ष कर्मचारीको अभाव छ। युरोपेली देशहरूले यस समयमा उपलब्ध प्रतिभाको साथ यो कमी पूरा गर्न सक्दैनन्, जुन पुरुषहरूको वर्चस्व छ।
म्याकिन्सेका लागि प्राविधिक पेशाहरूमा दक्ष कामदारहरू बारे रिपोर्टका लेखकहरू मध्ये एक स्वेन ब्लूमबर्ग भन्छन्, “युरोपका प्राविधिक कम्पनीहरूमा लैङ्गिक विविधताको कमीले कर्मचारीहरूलाई मात्र नभई नवप्रवर्तन र समग्र रूपमा युरोपेली समाजलाई ठूलो नोक्सान पुर्याउँछ। ” जर्मनीको तथ्याङ्क कार्यालयले पनि प्राविधिक पेशामा युवा कामदारहरूको ठूलो अभाव देखिरहेको छ। २०२१ मा, ३,०७,००० युवाहरूले उच्च शिक्षाको लागि प्राविधिक विषयहरू छनौट गरे, जुन एक वर्ष अघिको तुलनामा ६.५ प्रतिशत कम हो।
प्रतिवेदनका लेखकहरूमध्ये एक म्याककिन्से सल्लाहकार मेलानी क्राभिना भन्छिन् कि प्राथमिक र माध्यमिक विद्यालयहरूमा केटीहरू केटाहरू भन्दा गणित र सूचना विज्ञानमा राम्रो हुन्छन्। तर विद्यालय पास गरेपछि गणित, सूचना विज्ञान, भौतिकशास्त्र, रसायन विज्ञान र प्राविधिक विषयमा भर्ना गर्ने कुरा आउँदा धेरै केटीहरू यी बिषयमा भर्ना गर्दैनन् ।
स्नातकोत्तर गर्नेहरूमध्ये ३५ प्रतिशत प्राविधिक विषयमा भए पनि अन्तर्राष्ट्रिय तुलनामा जर्मनीको अवस्था खासै राम्रो छैन। धेरै केटीहरूले यी विषयहरू रोजेका भए यो संख्या अझ बढी हुने थियो। विद्यालयमा उत्तीर्ण हुने बालिकामध्ये ३८ प्रतिशत मात्रै विज्ञान विषयमा भर्ना हुन्छन् । १९ प्रतिशत केटीहरूले मात्र प्राविधिक विषय र सूचना प्रविधि क्षेत्रमा अध्ययन गर्ने निर्णय गर्छन्।
महिला आवश्यकताहरु
विश्वविद्यालय शिक्षा पूरा गरेपछि रोजगारीमा जाने महिलाको अनुपात झन् घट्दै गएको छ । म्याकिन्सेको अध्ययन अनुसार विज्ञान र प्राविधिक विषय पढ्ने २३ प्रतिशत केटीले मात्र प्राविधिक पेशा रोज्छन् । पुरुषमा यो अनुपात ४४ प्रतिशत छ ।
जर्मनीमा विज्ञान तथा प्रविधि विषयमा अध्ययन गर्ने केटीहरूको संख्या सन् २००१ मा ३०.८ प्रतिशतबाट बढेर सन् २०२२ मा ३४.५ प्रतिशत पुगेको छ, तर पेशासम्बन्धी तथ्याङ्कलाई हेर्दा कट्टर प्राविधिक पेशामा महिलाको सङ्ख्या न्यून रहेको देखिन्छ । २०२१ मा, आन्तरिक सजावटमा महिला विद्यार्थीहरूको संख्या ८८ प्रतिशत र स्टिल निर्माणमा २.२ प्रतिशत मात्र थियो। सूचना विज्ञानमा भर्ना भएका केटीहरूको संख्या २२ प्रतिशत थियो।
कन्सल्टेन्सी कम्पनी म्याकिन्सेले प्राविधिक क्षेत्रमा महिला प्रतिभाको राम्रो प्रयोगका लागि महिला कर्मचारीलाई थप प्रोत्साहन दिन कम्पनीहरूलाई सुझाव दिएको छ । यसका लागि लचिलो काम गर्ने घण्टा, काम र परिवारलाई सन्तुलनमा राख्ने अवसरहरू, र शिशुहरू र बच्चाहरूको राम्रो हेरचाह आवश्यक पर्दछ। यसका साथै महिला कर्मचारीलाई कम्पनीमा आवद्ध राख्न र प्राविधिक पेसामा रहनका लागि सुविधा उपलब्ध गराउनु पर्नेछ ।
जर्मन ट्रेड युनियन महासंघका उपाध्यक्ष एल्के हानाकले केटीहरूलाई उद्यमशीलताको सट्टा पहिले विज्ञान र प्रविधि विषयहरू लिन प्रोत्साहित गर्न माग गर्छिन्। परिवारमैत्री काम गर्ने अवस्था र पेसा छनोटमा लैङ्गिक अवरोध हटाएर अवस्था सुधार्न सकिने उनीहरुको भनाइ छ । प्रतिवेदनका लेखक मेलिना क्राभिनाले पनि केटीहरूको प्राविधिक क्षमताको गलत मूल्याङ्कनलाई यस अवस्थाको लागि जिम्मेवार ठान्नुहुन्छ। विद्यालयमा शिक्षक, साथी विद्यार्थी र अभिभावकले समेत बालिकालाई पर्याप्त सहयोग नगर्ने उनीहरूको भनाइ छ ।
प्राविधिक पेसामा महिलाको संख्या बढाउन महिलालाई पेसासँग सम्बन्धित ट्यालेन्टपूलबाट भर्ना गर्नुपर्ने, उनीहरुलाई तालिम दिई प्राविधिक क्षमता विकासमा सहयोग गर्नुपर्ने सल्लाहकार कम्पनीको सुझाव छ । प्रतिवेदनमा महिला कामदारलाई उद्यममा बाँध्नुलाई व्यवस्थापकको मूल्याङ्कनमा महत्वपूर्ण कारक बनाउनुपर्ने उल्लेख छ । यस प्रतिवेदनका लेखकहरूले यी चरणहरू मार्फत २०२७ सम्ममा १.३ मिलियन महिला कामदारहरूलाई प्राविधिक पेशामा भर्ती गर्न सकिने विश्वास गर्छन्।